Hariho Igihe Cyiza Cyumunsi cyo Kwitoza Kubuzima bwumutima wabagore

HD2658649594image.jpg

Ubushakashatsi bushya bwerekana ko ku bagore bari mu kigero cy'imyaka 40 no hejuru, igisubizo gisa yego.

Umwanditsi w’ubushakashatsi Gali Albalak, umukandida wa dogiteri mu ishami ry’ubuvuzi bw’imbere mu kigo cy’ubuvuzi cya kaminuza ya Leiden, yagize ati: "Mbere na mbere, ndashaka gushimangira ko gukora cyane ku mubiri cyangwa gukora imyitozo ngororamubiri ari ingirakamaro igihe icyo ari cyo cyose cy'umunsi." Ubuholandi.

Mu byukuri, amabwiriza y’ubuzima rusange yirengagiza uruhare rwibihe rwose, Albalak yavuze, ahitamo kwibanda cyane cyane ku "inshuro zingahe, mu gihe kingana iki n’imbaraga dukwiye gukora" kugira ngo tubone inyungu z’ubuzima bw’umutima.

Ariko ubushakashatsi bwa Albalak bwibanze ku byerekeranye n’amasaha 24 yo gukanguka-gusinzira - ibyo abahanga bavuga ko ari injyana ya circadian.Yashakaga kumenya niba hashobora kubaho “inyungu zinyongera z’ubuzima ku myitozo ngororamubiri” ashingiye ku gihe abantu bahisemo gukora siporo.

Kugira ngo abimenye, we na bagenzi be bahindukiriye amakuru yakusanyijwe mbere na Biobank yo mu Bwongereza yakurikiranaga imikorere y'imyitozo ngororamubiri ndetse n'ubuzima bw'umutima mu bagabo n'abagore bagera ku 87.000.

Abitabiriye amahugurwa bari hagati y’imyaka 42 na 78, kandi hafi 60% bari abagore.

Bose bari bafite ubuzima bwiza iyo bambaye imyenda ikurikirana igenzura imyitozo mugihe cyicyumweru.

Na none, uko umutima uhagaze byakurikiranwe mugihe cyimyaka itandatu.Muri icyo gihe, abitabiriye amahugurwa bagera ku 2.900 barwaye indwara z'umutima, mu gihe abagera kuri 800 barwaye indwara yo mu bwonko.

Mu gushyira mu bikorwa “ibyabaye” ku mutima igihe cyo gukora imyitozo, abashakashatsi bemeje ko abagore bakoraga imyitozo ngororamubiri “mu gitondo cya kare” - bivuze nko mu ma saa munani na saa kumi n'imwe za mu gitondo - bigaragara ko bafite ibyago bike byo guhura n'indwara z'umutima cyangwa ubwonko.

Iyo ugereranije nabagore bagize uruhare runini nyuma yumunsi, abagize uruhare runini haba mugitondo cyangwa bwije wasangaga bafite ibyago byo hasi ya 22% kugeza 24% byindwara z'umutima.Abakora imyitozo ngororamubiri mu gitondo cya kare babonye ibyago byo kugabanuka kwa 35%.

Nyamara, inyungu ziyongera kumyitozo ya mugitondo ntabwo yagaragaye mubagabo.

Kubera iki?Albalak yagize ati: "Ntabwo twabonye igitekerezo gisobanutse neza gishobora gusobanura ubu bushakashatsi." Yongeyeho ko hazakenerwa ubushakashatsi bwinshi.

Yashimangiye kandi ko imyanzuro y’ikipe ye ishingiye ku isesengura ryitegereje ry’imyitozo ngororamubiri, aho gushingira ku gihe cyagenwe cy’imyitozo ngororamubiri.Ibyo bivuze ko mugihe imyitozo yigihe cyo gukora imyitozo isa nkigira ingaruka kubuzima bwumutima, hakiri kare gufata umwanzuro ko bitera ibyago byumutima kuzamuka cyangwa kugwa.

 

Albalak yashimangiye kandi ko we n'itsinda rye “bazi neza ko hari ibibazo by'abaturage bibuza itsinda rinini ry'abantu gukora imyitozo ngororamubiri mu gitondo.”

Nubwo bimeze bityo ariko, ibyavuye mu bushakashatsi byerekana ko "niba ufite amahirwe yo gukora mu gitondo - urugero nko ku munsi wawe w'ikiruhuko, cyangwa guhindura ingendo zawe za buri munsi - ntibyakubabaza kugerageza gutangira umunsi wawe n'ibikorwa runaka."

Ibyavuye mu bushakashatsi byatangaje umuhanga umwe ushimishije, utangaje kandi hari amayobera.

Umuyobozi wa porogaramu mu ishami ry’imirire y’amavuriro mu ishuri ry’ubuvuzi ry’ubuzima rya UT Southwestern, i Dallas, yemeye ati: “Ibisobanuro byoroshye ntabwo biza mu mutwe.

Ariko kugira ngo arusheho gusobanukirwa neza ibibera, Sandon yavuze ko kujya imbere bishobora kuba byiza gukusanya amakuru ku buryo abitabiriye kurya.

Ati: "Duhereye ku bushakashatsi ku mirire, tuzi ko guhaza ari byinshi hamwe no gufata ibiryo byo mu gitondo kuruta uko bifata nimugoroba".Ibyo birashobora kwerekana itandukaniro muburyo metabolism ikora mugitondo nimugoroba.

Sandon yongeyeho ko ibyo bishobora gusobanura ko “igihe cyo gufata ibiryo mbere yo gukora imyitozo ngororamubiri gishobora kugira ingaruka ku ntungamubiri ndetse no guhunika bishobora kurushaho kugira ingaruka ku mutima.”

Birashobora kandi kuba imyitozo ya mugitondo ikunda kugabanya imisemburo ya stress kuruta gukora imyitozo ya nyuma.Niba aribyo, igihe kirenze ibyo nabyo bishobora kugira ingaruka kubuzima bwumutima.

Ibyo ari byo byose, Sandon yashimangiye ko Albalak yemeye ko "imyitozo iyo ari yo yose iruta iyo imyitozo."

Ati: "Imyitozo rero ku manywa uzi ko uzashobora gukurikiza gahunda isanzwe".Ati: “Niba kandi ubishoboye, fata ikiruhuko cy'imyitozo ya mugitondo aho gufata ikawa.”

Raporo yasohotse ku ya 14 Ugushyingo mu kinyamakuru cyo mu Burayi cyita ku ndwara z'umutima.

Andi makuru

Hariho byinshi ku myitozo ngororamubiri n'ubuzima bw'umutima kuri Medicine Johns Hopkins.

 

 

 

AMASOKO: Gali Albalak, umukandida wa PhD, ishami ry'ubuvuzi bw'imbere, ishami rya geriatrics na gerontologiya, Ikigo cy’ubuvuzi cya kaminuza ya Leiden, mu Buholandi;Lona Sandon, PhD, RDN, LD, umuyobozi wa porogaramu akaba n'umwarimu wungirije, ishami ry’imirire y’amavuriro, ishuri ry’imyuga y’ubuzima, Ikigo cy’ubuvuzi UT Southwestern, Dallas;Ikinyamakuru cyo mu Burayi cy’indwara zifata umutima, ku ya 14 Ugushyingo 2022


Igihe cyo kohereza: Ugushyingo-30-2022