Riċerka ġdida tissuġġerixxi li għan-nisa fl-40 sena jew aktar, it-tweġiba tidher li hija iva.
“L-ewwelnett, nixtieq nenfasizza li l-fatt li tkun fiżikament attiv jew li tagħmel xi tip ta’ eżerċizzju huwa ta’ benefiċċju fi kwalunkwe ħin tal-ġurnata,” innota l-awtriċi tal-istudju Gali Albalak, kandidat għad-dottorat fid-dipartiment tal-mediċina interna fiċ-Ċentru Mediku tal-Università ta’ Leiden fl-Olanda.
Tabilħaqq, il-biċċa l-kbira tal-linji gwida tas-saħħa pubblika jinjoraw ir-rwol taż-żmien għalkollox, qal Albalak, u għażel li jiffoka l-aktar fuq "eżattament kemm-il darba, għal kemm żmien u b'liema intensità għandna nkunu attivi" biex niksbu l-aktar benefiċċji għas-saħħa tal-qalb.
Iżda r-riċerka ta’ Albalak iffokat fuq id-dettalji kollha taċ-ċiklu ta’ 24 siegħa bejn il-qawmien u l-irqad — dak li x-xjentisti jirreferu għalih bħala ritmu ċirkadjan. Hija riedet tkun taf jekk jistax ikun hemm “benefiċċju addizzjonali possibbli għas-saħħa għall-attività fiżika” bbażat fuq meta n-nies jagħżlu li jeżerċitaw.
Biex issir taf, hi u l-kollegi tagħha rrikorrew għal dejta miġbura qabel mill-UK Biobank li segwiet ix-xejriet ta’ attività fiżika u l-istat tas-saħħa tal-qalb fost kważi 87,000 raġel u mara.
L-età tal-parteċipanti varjat minn 42 sa 78 sena, u kważi 60% kienu nisa.
Kollha kienu b'saħħithom meta ġew mgħammra b'apparat li jsegwi l-attività li mmonitorja x-xejriet tal-eżerċizzju matul ġimgħa.
Imbagħad, l-istat tal-qalb ġie mmonitorjat għal medja ta’ sitt snin. Matul dak iż-żmien, madwar 2,900 parteċipant żviluppaw mard tal-qalb, filwaqt li madwar 800 kellhom puplesija.
Billi qabblu l-"inċidenti" tal-qalb mal-ħin tal-eżerċizzju, l-investigaturi ddeterminaw li n-nisa li primarjament jeżerċitaw "tard filgħodu" - jiġifieri bejn madwar it-8 ta' filgħodu u l-11 ta' filgħodu - dehru li jiffaċċjaw l-inqas riskju li jkollhom attakk tal-qalb jew puplesija.
Meta mqabbla man-nisa li kienu l-aktar attivi aktar tard fil-ġurnata, dawk li kienu l-aktar attivi kmieni jew tard filgħodu nstabu li kellhom riskju ta’ 22% sa 24% aktar baxx ta’ mard tal-qalb. U dawk li eżerċitaw l-aktar tard filgħodu raw ir-riskju relattiv tagħhom ta’ puplesija jonqos b’35%.
Madankollu, il-benefiċċju akbar tal-eżerċizzju ta' filgħodu ma deherx fost l-irġiel.
Għaliex? “Ma sibna l-ebda teorija ċara li tista’ tispjega din is-sejba,” innota Albalak, u żied li se jkun hemm bżonn ta’ aktar riċerka.
Hija enfasizzat ukoll li l-konklużjonijiet tat-tim tagħha kienu bbażati fuq analiżi osservazzjonali tar-rutini tal-eżerċizzju, aktar milli fuq ittestjar ikkontrollat tal-ħin tal-eżerċizzju. Dan ifisser li filwaqt li d-deċiżjonijiet dwar il-ħin tal-eżerċizzju jidhru li jaffettwaw is-saħħa tal-qalb, huwa prematur li wieħed jikkonkludi li dan jikkawża żieda jew tnaqqis fir-riskju tal-qalb.
Albalak enfasizzat ukoll li hi u t-tim tagħha huma konxji ħafna li hemm kwistjonijiet soċjetali li jipprevjenu grupp kbir ta’ nies milli jkunu fiżikament attivi filgħodu.
Madankollu, is-sejbiet jissuġġerixxu li “jekk għandek l-opportunità li tkun attiv filgħodu — pereżempju fil-ġurnata tal-mistrieħ tiegħek, jew billi tbiddel il-vjaġġ tiegħek ta’ kuljum — ma jagħmilx ħsara li tipprova tibda l-ġurnata tiegħek b’xi attività.”
Is-sejbiet laqtu lil espert wieħed bħala interessanti, sorprendenti u xi ftit mistifikanti.
“Spjegazzjoni faċli ma tiġix f’moħħna,” ammettiet Lona Sandon, direttur tal-programm tad-dipartiment tan-nutrizzjoni klinika fl-Iskola tal-Professjonijiet tas-Saħħa taċ-Ċentru Mediku UT Southwestern, f’Dallas.
Iżda biex jinkiseb għarfien aħjar dwar x'qed jiġri, Sandon issuġġerixxa li fil-futur jista' jkun ta' għajnuna li tinġabar informazzjoni dwar ix-xejriet tal-ikel tal-parteċipanti.
“Mir-riċerka dwar in-nutrizzjoni, nafu li s-sens ta’ xaba’ huwa akbar meta wieħed jieħu l-ikel ta’ filgħodu milli meta jieħu l-ikel ta’ filgħaxija,” qalet. Dan jista’ jindika differenza fil-mod kif jopera l-metaboliżmu filgħodu meta mqabbel mal-mod kif jopera filgħaxija.
Dan jista’ jfisser li “ż-żmien tal-konsum tal-ikel qabel l-attività fiżika jista’ jkollu impatt fuq il-metaboliżmu u l-ħażna tan-nutrijenti li jistgħu jkollhom aktar impatt fuq ir-riskju kardjovaskulari,” żied jgħid Sandon.
Jista' jkun ukoll li t-taħriġ ta' filgħodu għandu t-tendenza li jbaxxi l-ormoni tal-istress aktar mit-taħriġ tard filgħodu. Jekk iva, maż-żmien dan jista' jkollu wkoll impatt fuq is-saħħa tal-qalb.
Fi kwalunkwe każ, Sandon tenna r-rikonoxximent ta' Albalak li "kwalunkwe eżerċizzju huwa aħjar minn xejn eżerċizzju."
Għalhekk “eżerċizzju fil-ħin tal-ġurnata li taf li se tkun tista’ żżomm ma’ skeda regolari,” qalet. “U jekk tista’, ħu pawża ta’ attività fiżika filgħodu minflok pawża għall-kafè.”
Ir-rapport ġie ppubblikat fl-14 ta’ Novembru fil-Ġurnal Ewropew tal-Kardjoloġija Preventiva.
Aktar informazzjoni
Hemm aktar dwar l-eżerċizzju u s-saħħa tal-qalb f'Johns Hopkins Medicine.
SORSI: Gali Albalak, kandidat għall-PhD, dipartiment tal-mediċina interna, sottodipartiment tal-ġerjatrija u l-ġerontoloġija, Ċentru Mediku tal-Università ta' Leiden, l-Olanda; Lona Sandon, PhD, RDN, LD, direttur tal-programm u professur assoċjat, dipartiment tan-nutrizzjoni klinika, skola tal-professjonijiet tas-saħħa, Ċentru Mediku UT Southwestern, Dallas; European Journal of Preventive Cardiology, 14 ta' Novembru, 2022
Ħin tal-posta: 30 ta' Novembru 2022