არსებობს დღის საუკეთესო დრო ვარჯიშისთვის ქალის გულის ჯანმრთელობისთვის

ახალი კვლევა აჩვენებს, რომ 40 წლის და უფროსი ასაკის ქალებისთვის პასუხი, როგორც ჩანს, დადებითია.

„პირველ რიგში, მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო, რომ ფიზიკური აქტივობა ან რაიმე სახის ვარჯიში სასარგებლოა დღის ნებისმიერ დროს“, - აღნიშნა კვლევის ავტორმა, გალი ალბალაკმა, ნიდერლანდების ლეიდენის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრის შინაგანი მედიცინის განყოფილების დოქტორანტმა.

მართლაც, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის გაიდლაინების უმეტესობა საერთოდ უგულებელყოფს დროის როლს, თქვა ალბალაკმა და ძირითადად ყურადღებას ამახვილებს იმაზე, თუ „ზუსტად რამდენად ხშირად, რამდენ ხანს და რა ინტენსივობით უნდა ვიყოთ აქტიურები“, რათა გულის ჯანმრთელობისთვის მაქსიმალური სარგებელი მივიღოთ.

თუმცა, ალბალაკის კვლევა 24-საათიანი ღვიძილ-ძილის ციკლის — რასაც მეცნიერები ცირკადულ რიტმს უწოდებენ — დახვეწილობაზე იყო ფოკუსირებული. მას სურდა გაეგო, შეიძლება თუ არა „ფიზიკური აქტივობის დამატებითი სარგებელი ჯანმრთელობისთვის“ იმის მიხედვით, თუ როდის ირჩევენ ადამიანები ვარჯიშს.

ამის გასარკვევად, მან და მისმა კოლეგებმა გამოიყენეს დიდი ბრიტანეთის ბიობანკის მიერ ადრე შეგროვებული მონაცემები, რომლებიც აკონტროლებდა ფიზიკური აქტივობის ნიმუშებს და გულის ჯანმრთელობის მდგომარეობას თითქმის 87 000 მამაკაცსა და ქალში.

მონაწილეთა ასაკი 42-დან 78 წლამდე მერყეობდა და თითქმის 60% ქალი იყო.

ყველა ჯანმრთელი იყო, როდესაც აღჭურვეს აქტივობის ტრეკერი, რომელიც კვირის განმავლობაში ვარჯიშის ნიმუშებს აკონტროლებდა.

თავის მხრივ, გულის მდგომარეობა საშუალოდ ექვსი წლის განმავლობაში კონტროლდებოდა. ამ დროის განმავლობაში, დაახლოებით 2900 მონაწილეს განუვითარდა გულის დაავადება, ხოლო დაახლოებით 800-ს ინსულტი დაემართა.

გულის „შემთხვევების“ და ვარჯიშის დროის შედარებით, მკვლევრებმა დაადგინეს, რომ ქალები, რომლებიც ძირითადად „გვიან დილით“ - ანუ დაახლოებით დილის 8-დან 11 საათამდე - ვარჯიშობდნენ, გულის შეტევის ან ინსულტის ყველაზე დაბალი რისკის ქვეშ იყვნენ.

დღის ბოლოს ყველაზე აქტიურ ქალებთან შედარებით, იმ ქალებს, რომლებიც ყველაზე აქტიურები იყვნენ დილით ადრე ან გვიან, გულის დაავადებების 22%-დან 24%-მდე დაბალი რისკი ჰქონდათ. ხოლო მათ, ვინც ძირითადად დილით გვიან ვარჯიშობდა, ინსულტის შედარებითი რისკი 35%-ით შეუმცირდათ.

მიუხედავად ამისა, მამაკაცებში დილის ვარჯიშის გაზრდილი სარგებელი არ დაფიქსირებულა.

რატომ? „ჩვენ ვერ ვიპოვეთ რაიმე მკაფიო თეორია, რომელიც ამ აღმოჩენას ახსნიდა“, - აღნიშნა ალბალაკმა და დასძინა, რომ მეტი კვლევა იქნება საჭირო.

მან ასევე ხაზი გაუსვა, რომ მისი გუნდის დასკვნები ეფუძნებოდა ვარჯიშის რუტინის დაკვირვებით ანალიზს და არა ვარჯიშის დროის კონტროლირებად ტესტირებას. ეს ნიშნავს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ვარჯიშის დროის შესახებ გადაწყვეტილებები, როგორც ჩანს, გავლენას ახდენს გულის ჯანმრთელობაზე, ნაადრევია იმის დასკვნის გაკეთება, რომ ეს იწვევს გულის რისკის ზრდას ან შემცირებას.

ალბალაკმა ასევე ხაზი გაუსვა, რომ ის და მისი გუნდი კარგად აცნობიერებენ, რომ არსებობს საზოგადოებრივი პრობლემები, რომლებიც ხელს უშლის ადამიანების დიდ ჯგუფს დილით ფიზიკურად აქტიურობაში.

მიუხედავად ამისა, კვლევის შედეგები მიუთითებს, რომ „თუ დილით აქტიურობის შესაძლებლობა გაქვთ — მაგალითად, დასვენების დღეს ან ყოველდღიური მარშრუტის შეცვლით — არ აწყენინებთ, რომ დღის აქტივობით დაწყება სცადოთ“.

ერთ ექსპერტს დასკვნები საინტერესო, გასაკვირი და გარკვეულწილად გაუგებარი მოეჩვენა.

„მარტივი ახსნა არ მომდის თავში“, - აღიარა ლონა სანდონმა, დალასში, UT Southwestern Medical Center-ის ჯანდაცვის პროფესიების სკოლის კლინიკური კვების განყოფილების პროგრამის დირექტორმა.

თუმცა, მიმდინარე მოვლენების უკეთ გასაგებად, სანდონმა აღნიშნა, რომ მომავალში სასარგებლო იქნება მონაწილეთა კვების ჩვევების შესახებ ინფორმაციის შეგროვება.

„კვების კვლევის მიხედვით, ჩვენ ვიცით, რომ დილით საკვების მიღებისას დანაყრების შეგრძნება უფრო მეტია, ვიდრე საღამოს“, - თქვა მან. ეს შეიძლება მიუთითებდეს მეტაბოლიზმის დილისა და საღამოს ფუნქციონირებაში არსებულ განსხვავებაზე.

ეს შეიძლება ნიშნავდეს, რომ „ფიზიკური აქტივობის დაწყებამდე საკვების მიღების დრომ შეიძლება გავლენა მოახდინოს საკვები ნივთიერებების მეტაბოლიზმსა და შენახვაზე, რამაც შეიძლება კიდევ უფრო იმოქმედოს გულ-სისხლძარღვთა რისკზე“, - დასძინა სანდონმა.

შესაძლოა, დილის ვარჯიში სტრესის ჰორმონებს დღის ბოლოს ვარჯიშთან შედარებით უფრო ამცირებს. თუ ასეა, დროთა განმავლობაში ამან შეიძლება გავლენა მოახდინოს გულის ჯანმრთელობაზეც.

ნებისმიერ შემთხვევაში, სანდონმა გაიმეორა ალბალაკის აღიარება, რომ „ნებისმიერი ვარჯიში ჯობია ვარჯიშს არქონას“.

ასე რომ, „დღის იმ მონაკვეთში ვარჯიშით თქვენ იცით, რომ შეძლებთ რეგულარული გრაფიკის დაცვას“, - თქვა მან. „და თუ შეგიძლიათ, ყავის შესვენების ნაცვლად დილით ფიზიკური აქტივობისთვის შეისვენეთ“.

ანგარიში 14 ნოემბერს გამოქვეყნდა პრევენციული კარდიოლოგიის ევროპულ ჟურნალში.

მეტი ინფორმაცია

ვარჯიშისა და გულის ჯანმრთელობის შესახებ მეტი ინფორმაცია ჯონს ჰოპკინსის მედიცინის ცენტრშია.

წყაროები: გალი ალბალაკი, დოქტორანტი, შინაგანი მედიცინის დეპარტამენტი, გერიატრიისა და გერონტოლოგიის ქვეგანყოფილება, ლეიდენის უნივერსიტეტის სამედიცინო ცენტრი, ნიდერლანდები; ლონა სანდონი, ფილოსოფიის დოქტორი, RDN, LD, პროგრამის დირექტორი და ასოცირებული პროფესორი, კლინიკური კვების დეპარტამენტი, ჯანდაცვის პროფესიების სკოლა, UT Southwestern Medical Center, დალასი; ევროპული პრევენციული კარდიოლოგიის ჟურნალი, 2022 წლის 14 ნოემბერი.