LE: Thor Christensen
De réir staidéir nua, chabhraigh clár sláinte pobail a raibh ranganna aclaíochta agus oideachas praiticiúil cothaithe mar chuid de mhná a bhí ina gcónaí i gceantair thuaithe a mbrú fola a ísliú, meáchan a chailleadh agus fanacht sláintiúil.
I gcomparáid le mná i gceantair uirbeacha, tá riosca níos airde galar cardashoithíoch ag mná i bpobail thuaithe, tá seans níos mó ann go mbeidh murtall orthu agus is gnách go mbíonn níos lú rochtana acu ar chúram sláinte agus ar bhia sláintiúil, de réir taighde a rinneadh roimhe seo. Cé go bhfuil gealladh fúthu i gcláir sláinte pobail, is beag taighde a rinne scrúdú ar na cláir seo i suíomhanna tuaithe.
Dhírigh an staidéar nua ar mhná neamhghníomhacha, 40 bliain d'aois nó níos sine, a ndearnadh diagnóis orthu mar róthrom nó murtallach. Bhí cónaí orthu in 11 phobal tuaithe i dtuaisceart stát Nua-Eabhrac. Ghlac na rannpháirtithe go léir páirt sa chlár faoi stiúir oideoirí sláinte sa deireadh, ach sannadh cúig phobal go randamach chun dul ar dtús.
Ghlac mná páirt i sé mhí de ranganna grúpa uair an chloig faoi dhó sa tseachtain a tionóladh in eaglaisí agus in áiteanna pobail eile. I measc na ranganna bhí oiliúint neart, aclaíocht aeróbach, oideachas cothaithe agus teagasc sláinte eile.
Áiríodh leis an gclár gníomhaíochtaí sóisialta freisin, amhail siúlóidí pobail, agus comhpháirteanna rannpháirtíochta sibhialta inar dhírigh rannpháirtithe sa staidéar ar fhadhb ina bpobal a bhain le gníomhaíocht choirp nó leis an timpeallacht bhia. B’fhéidir go mbeadh feabhas a chur ar pháirc áitiúil nó sneaiceanna sláintiúla a sheirbheáil ag imeachtaí lúthchleasaíochta scoile i gceist leis sin.
Tar éis dheireadh na ranganna, in ionad filleadh ar stíl mhaireachtála nach raibh chomh sláintiúil, choinnigh na 87 bean a ghlac páirt sa chlár ar dtús a bhfeabhsuithe nó mhéadaigh siad fiú iad sé mhí tar éis dheireadh an chláir. Bhí beagnach 10 bpunt caillte acu, ar an meán, laghdaithe acu imlíne a gcoime faoi 1.3 orlach agus a dtríghlicrídí - cineál saille a scaiptear san fhuil - laghdaithe acu faoi 15.3 mg/dL. Laghdaigh siad freisin a mbrú fola sistólach (an uimhir "uachtar") faoi mheán de 6 mmHg agus a mbrú fola diastólach (an uimhir "bun") faoi 2.2 mmHg.
“Léiríonn na torthaí seo gur féidir le hathruithe beaga difríocht mhór a dhéanamh agus cabhrú le fíor-réaltbhuíon feabhsuithe a chruthú,” a dúirt Rebecca Seguin-Fowler, príomhúdar an staidéir a foilsíodh Dé Máirt in iris Chumann Croí Mheiriceá, Circulation: Cardiovascular Quality and Outcomes.
Is fadhb mhór í filleadh ar shean-nósanna de ghnáth, “mar sin bhí iontas agus sceitimíní orainn a fheiceáil go raibh na mná ag coinneáil nó fiú ag éirí níos fearr ag fanacht gníomhach agus ag ithe go sláintiúil,” a dúirt Seguin-Fowler, stiúrthóir comhlach don Institiúid um Chur Chun Cinn na Sláinte Trí Thalmhaíocht ag Texas A&M AgriLife i College Station.
Dúirt sí gur fheabhsaigh mná sa chlár a neart coirp agus a bhfolláine aeróbach freisin. “Mar fhiseolaí aclaíochta a chabhraíonn le mná oiliúint neart a ghlacadh, léiríonn na sonraí go raibh mná ag cailleadh saille ach ag coinneáil a bhfíochán caol, rud atá riachtanach. Ní mian leat go gcaillfeadh mná matáin de réir mar a théann siad in aois.”
Chonaic an dara grúpa ban a ghlac páirt sna ranganna feabhsuithe sláinte ag deireadh an chláir. Ach mar gheall ar easpa maoinithe, ní raibh na taighdeoirí in ann leanúint leis na mná sin chun a fheiceáil conas a d’éirigh leo sé mhí tar éis an chláir.
Dúirt Seguin-Fowler gur mhaith léi an clár, ar a dtugtar StrongPeople Strong Hearts anois, a fheiceáil ar fáil ag YMCAanna agus ag ionaid chruinnithe pobail eile. D'iarr sí freisin go ndéanfaí an staidéar, ina raibh beagnach gach rannpháirtí bán, a mhacasamhlú i ndaonraí níos éagsúla.
“Is deis iontach í seo an clár a chur i bhfeidhm i bpobail eile, na torthaí a mheas, agus a chinntiú go bhfuil tionchar aige,” a dúirt sí.
Dúirt Carrie Henning-Smith, leas-stiúrthóir ar Ionad Taighde Sláinte Tuaithe Ollscoil Minnesota i Minneapolis, go raibh an staidéar teoranta ag easpa ionadaíochta ó chiníocha agus eitneachtaí Gorma, Dúchasacha agus eile agus nár thuairiscigh sé ar chonstaicí sláinte féideartha i gceantair thuaithe, lena n-áirítear iompar, teicneolaíocht agus bacainní airgeadais.
Dúirt Henning-Smith, nach raibh baint aige leis an taighde, gur cheart na saincheisteanna sin a chur san áireamh i staidéir sláinte tuaithe amach anseo, chomh maith le “na tosca níos leithne ar leibhéal an phobail agus ar leibhéal na mbeartas a mbíonn tionchar acu ar an tsláinte.”
Mar sin féin, mhol sí an staidéar as aghaidh a thabhairt ar an bhearna i measc cónaitheoirí tuaithe nach bhfuil staidéar leordhóthanach déanta orthu, a dúirt sí a mbíonn tionchar díréireach ag formhór na riocht ainsealach, lena n-áirítear galar croí, orthu.
“Léiríonn na torthaí seo go bhfuil i bhfad níos mó ag teastáil chun feabhas a chur ar shláinte chardashoithíoch ná mar a tharlaíonn laistigh de shuíomh cliniciúil,” a dúirt Henning-Smith. “Tá ról tábhachtach ag dochtúirí agus ag gairmithe leighis, ach ní mór go leor comhpháirtithe eile a bheith páirteach.”
Am an phoist: 17 Samhain 2022